Değerli Dostlarım;
Cumhuriyet tarihimizde demokratik yollarla seçilmiş bir iktidar, 27 Mayıs 1960 tarihinde askeri bir darbe ile görevinden uzaklaştırılan Adnan Menderes ve arkadaşları, Milli Birlik Komitesinin kararları gereği idama mahkum edilerek 17 Eylül 1961’de, aynı gün saat 12 sularında askeri bir gemi ile Yassıada’dan alınarak İmralı adasındaki İmralı Cezaevi’ne götürülerek idam edilmiştir.
Adnan Menderes, idamdan önce son sözleri nedir sorusuna: “Kimseye dargın değilim. Kırgınlığım yok. Hayata veda etmek üzere olduğum şu anda devletim ve milletime ebedi saadetler dilerim. Bu anda karımı ve çocuklarımı şefkatle anıyorum.” diyerek büyük bir metanet göstermiştir.
Adnan Menderes ile birlikte idama mahkum edilen Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın idam kararlarının hapse çevrilmesi ve idam edilmemesi için CHP Genel Başkanı İsmet İnönü’nün girişimleri sonuç vermemiş bunun dışında Amerika Birleşik Devletleri başkanı, John F. Kennedy Büyük Britanya kraliçesi, II. Elizabeth Fransa cumhurbaşkanı, Charles de Gaulle Almanya şansölyesi, Konrad Adenauer Pakistan Cumhurbaşkanı, Muhammed Eyüb Han İran şahı, Muhammed Rıza Pehlevi’nin idamları durdurun çağrıları da etki etmemiştir.
Merhumların aileleri cenazelerinin verilmesinde ısrar etmişlerse de Milli Birlik Komitesi bu istekleri kabul etmemiştir. Nihayet; Turgut Özal’ın Cumhurbaşkanlığı döneminde 22 Mayıs 1987’de TBMM’de kabul edilen ve 6 Haziran 1987 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kanun kapsamında Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu’nun naaşlarının devlet töreni ile nakledilmesine karar verildi ve 1 Haziran 1990 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile İstanbul’da Topkapı Mezarlığı içinde inşa edilen Adnan Menderes Anıt Mezarı’na 17 Eylül 1990’da nakli gerçekleşti.
Değerli dostlarım;
27 Mayıs askeri bir müdahale ve kanlı bir darbedir. Silah zoruyla iktidarın el değiştirmesidir. Prof. Dr. Halil İnalcık; diyor ki: “Meclis ve anayasa dururken memleketi, rejimi kurtarma vazifesini hiçbir kurul üzerine alamaz, bu demokrasiye aykırıdır. Darbe arkasına darbe gelmiştir Türkiye’de.” diyerek darbelerin yasal zeminlerinin olmadığını ifade etmiştir. (İnalcık, 2016, s. 174). 63 yıl önce hayatlarını kaybeden Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan birer DEMOKRASİ ŞEHİTLERİDİR. RUHLARI ŞAD, MEKANLARI CENNET OLSUN.
